Multipl Miyelom Nedir?

Multipl miyelom bir kemik iliği kanseridir. Hematolojik kanserler içerisinde her 100 kanserden 10’u multipl miyelom iken bu hastalığın diğer kanser türleri arasında görülme sıklığı yüzde 1’dir.

Multipl Miyelom, kemik iliğinde bizim bağışıklık sistemimizin bir bölümünden sorumlu plazma hücrelerinin bir hastalığıdır. Plazma hücreleri bağışıklık sistemimizde kilit rol oynayan immün globilun adını verdiğimiz proteinler salgılarlar. Bu proteinlerin çeşitli tipleri vardır; A, G, M, D gibi. Multipl miyelomda bu plazma hücreleri birtakım genetik ya da çevresel faktörlerin genetik yapımızda oluşturduğu hasarlar gibi faktörler nedeniyle olması gerektiğinden daha fazla salgılanırlar. Aşırı miktarda salgılanan bu plazma hücrelerinin yaptıkları proteinler ise bağışıklık sistemimizde fonksiyonel bir özelliğe sahip olmadığı için monoklonal protein olarak adlandırılırlar. Tek tip üretilen bu proteinler multipl miyelom hastalığına neden olur.

Multipl Miyelom Nedenleri Nelerdir?

Yapılan araştırmalara göre multipl miyelom hastalığı erkeklerde, siyah ırka sahip olanlarda, ileri yaşlarda (multipl miyelomun ortalama görülme yaşı 66, 40 yaş altında yüzde 3 oranında görülüyor) ve ailesinde multipl miyelom geçmişi olanlarda daha sık görülüyor.

Bunların yanı sıra bazı durumlar hastalık riskini de artırabilir.

• Radyasyona maruz kalmak, infeksiyonlar, kronik inflamasyon halleri,
• Böcek öldürücü tarım ilaçlarına maruz kalmak,
• Petrokimya endüstrisi çalışanları ile ahşap işleriyle uğraşanlarda multipl miyelomun daha sık göründüğü söylenebilir.

Multipl Miyelom Belirtileri Nelerdir?

• Kanda kalsiyum oranının yükselmesine bağlı olarak halsizlik, yorgunluk, kabızlık ve konsantrasyon kaybı
• Enfeksiyonlara yatkınlık
• Hastalarda aşırı üretilen proteinlerin böbrekler aracılığıyla vücuttan atılması sırasında böbrek fonksiyonlarında bozulmaya bağlı olarak üre ve kreatin değerlerinde yükselme
• Artan plazma hücreleri ve bu hücrelerin saldığı sitokin nedeniyle kemik iliğinde kırmızı kan yapımının baskılanmasına bağlı olarak ortaya çıkan kansızlık tablosu ve çarpıntı, çabuk yorulma, solukluk belirtileri
• Şiddetli kemik ağrıları ve kendiliğinden ortaya çıkan kemik kırıkları.

Multipl Miyelom Tanı Yöntemleri Nelerdir?

Birinci adımda temel biyokimyasal testler yapılır; kalsiyum, böbrek fonksiyonları, kan sayımı ve hastalığı evrelemede kullandığımız beta 2 mikroglobulin, albümin gibi değerleri incelenir. Hastamızın sedimantasyon değerine bakılır ve eğer bu değer 100 ve 100’ün üzerinde çıkarsa bu bize multipl miyelomu düşündürür.

İkinci adımda kemik iliği aspirasyonu ve biyopsisi ile kemik iliğinde hangi miktarda anormal plazma hücresi bulunduğu incelenir.

Üçüncü adımda kemik iliğindeki protein üretimi “elektrofez” değerleri ile incelenir. Bu değerlerde

• Protein elektroforezinde anormal bir monoklonal bandın varlığının görünmesi,
• Bu anormal monoklonal bandın hangi immünglobulin ya da hafif zincire ait olduğunun gösterilmesi yani immün fiksasyon elektroforezine bakılmasıdır. Ancak bu değerlere bakarak “multipl miyelom yok” denildiğinde vakaların yüzde 30’u atlanabilmektedir. Teşhiste mutlaka 24 saatlik serum ve idrarda immün elektroforezine ve serbest lambda ve serbest KAPPA değerlerine bakılmalıdır.

Son adımda tüm vücut kemik MR’ı veya PET BT istemek tanıda kullandığımız adımlardandır.  Bu iki yöntem tedavinin ilk başında kemik tutulumunun ne kadar olduğunu ve hangi yaygınlıkta olduğunu bize gösterir. 

Tüm bu tetkiklerin yapılması hastalığın doğru teşhisini sağlamasının yanı sıra hastalığın evresini de belirlemektedir. Ayrıca tedavi sürecinin hangi etkinlikte ve başarıda ilerlediği yönünde de bilgi sağlar.